Pianna: Lailo Khua, Tedim Tsp
Pian Kum: 1943
Pa Min: Tun Cin Thang, Gualnam
Nu Min: Dam Khua Ciang, Gualnam
Zi Min: Dim Khan Zo Gualnam (Pa Min: Tun Khua Thang, Tualzang)
Tate Min:
1.
Ciang Ngaih Don + Suan Za Nang, Naulak? (Dam Cin Khual, Tuimui/Sawbua)
2.
Thang Lasm Pau + ? ? ?, ................ Zuisang (Thang
Sian Tung, Mualpi/Sawbua)
3.
Thang Thawn Lian (s)
I. Aneulai Tangthu:
1.
Lailo khua pan Tedim ah Tan 4 ciang ong hi.
2.
Sakol 3 tawh Tonsim ah Sum thalawh in pai tawntung hi.
3.
Thau nei ahihmanin Gamvak nuamsa mahmah a, Sa man
zelzel hi.
4.
A cidam in asepnop peuh semzo a, ciamnuih siam in
gualhuai hi.
5.
A tha kidom khat hi a, Pi 5 leh alang bang pha in, a
meel ngo hi.
II. Tuikiphumna:
1963 October 23 in Lailo Baptist Church, Lailo ah Rev. Cin Pau in anau Khai
Thawng leh adang mi 4 tawh akigawm mi 6 Tuiphumna pia hi.
III. Minam adingin kihelna: 1964 pan Pu Thual
Zen galkap pawl ah kihel a, Tuisanzang Camp Security pawl ahihban ah Zampi Khua
pan 1964 October 12 in kiman ahihman in Kum 3 leh alang sung Monywa ah Thong
kikia sak a, 1967 November 7 in suakta pan hi.
IV. Lailo pan Sawbua tunna: Lailo ah kha 4
sung a omkhit ciang un Inn zuak in Tul 7 khawng in Pu On Khan Ngul Motor pen
Bawngpi Nuta khat Ks.300 man tawh saap in 1968 Febuary 28 in Zanggam
Sawbuayishin zuan uhi. Sawbua tunciangin Pu Thang Khua Dai Inn leh a huangbup
pen Ks.500 in lei uhi. Lawi kaap 2 Ks.600 in lei uh-a, leeng tawh leikhawm in
Ks.700 pia uhi. Lo eka 8 pen Ks.1000 in leipah uhi. 1968 pan Lawilo khawh kipan
kisiam nailo a, Buh Hum Taang 400 bang bek angahhang un Anhau pen hingei uhi.
V. Zi & Taneihna: 1970 in Tualzang pan
Gualnam Munsuang, Lia Niing Khan Vung tawh Kum 1 sung akiteenkhitciang un ta
neinailo in kikhen kik uhi. 1971 in azi 2na Tualzang khua mah pan Gualnam, Pa
Tun Khua Thang tanu Lia Dim Khan Zo tawh
hong kiteeng in, tua kum mah in Inntuan in suan-le-khak nei uhi.
1.
Ciang Ngaih Don
2.
Thang Lam Pau
3.
Thang Thawn Lian (si)
VI. Alamdang Kha Nasep kipatna: 1978 March kha
sung in Pasian hopihna ngah in tua pan kipan Kha Nasepna nakpi tak in nei
Thusuak Sawlna ngah zelzel hi.
1.
Kha Teipi1na: Sawlna angah bang in Gam
sung pan Gua Teipi 4 lasak in temzanglo hi. Khua sung hong tunciangin teipi
khat pen Hausapa Thang Go Lang pia hi. Thuna khen peuhpeuh ciang in hih Teipi
na kiang ah koih in ci a, tua Teipi a kepsung peuhmah vanglian in kua mah in
susia zolo takpi hi. Hausapa Lungdam mahmah ahihmanin Ka Siapa ci-in Kum sim in
Antang gawisa Taang khat ta pia den hi.
2.
Kha Teipi 2na pen aman tang in apaipaina
ah zangh den hi. Aman dawi muthei ahihmanin Jesuh min tawh dawi ahawlkhiat
ciangin tua Teipi zang den hi. Khat vei bang Lailo Tuiphum Pawlpi pan Numei 4
leh Pasal 3 in Lailo khua khung ah Ni 7 sung antan thungetna aneihkhitciang un
Khua sung ah pai suk in Pa Cin Za Huat Inn ah lut masa uh-a, thu angetsak uhleh
a Innsung uh Beemkawm khawng ah pheisamno hon amuhciang un hawlkhi in a Inn uh
siansuah sak uhi. A Teipi tawh adawtciang in Battery tawh Ngasiah bangin bi
kawikawi a, dawinote omtheilo in taai cih muthei hi. Tuazawh asawtlo in tua
Innkuante pen Tapidaw suak pah uhi.
3.
Kha Teipi 3na leh 4na pen thu na ngengen
un, kua kong pia diam ci-in kem hi.
VII. Thusuak tawh Kha Vanleng bawlna: Sawbua
khuakhung Mual ah Kha Vanleng ci-in Biphuah pen Plastics Ip tawh tuam in
Singdawn ah Khau tawh khai a, Huih in amutsial in akhausauna zui in leeng in ki
peipei hi. Tua mun ah thungetna Mual zong bawlpah ahihman in tualai mun ah
Antan Thunget kipai den a, Sawbuate lungkham, Lungleennate aleen khiatpih ding,
Kha Vanleng ci hi. Tualai ah Singlamteh zong phut hi.
Tua Kum 1978 mah in amin phuak in Bethel Singlamteh Mual
kici hi.
VIII. Thusuak mah tawh Gunkuang bawlna:
Dolsing sui in adung pi 18, atawlam zaina Tong 1, Guankuang hawhna ding pi 7 in
abawlkhitciangin Khuataw Bualpi sung ah vazang suk takpi in Ngasabetna in
zangthei pah hi. Tuabang Gunkuang kuamah in Sawbua ah bawl ngeinailo ahihman in
naupangte tuang nuam in zui ngeingai zel uhi.
IX. Akluisan tawh Vokno ngetna: Thusuak ngah
a, Akluisan Bawmpi gol khat tawh pua in Khampat ah Vokno ngetna in va nei hi.
Apainate in pia takpi uh a, tua Vokno khawi in agolciangin Thusuak khat ngah a,
Tuni in Mun tuamtuam pan Kha Khawmpi hong tungding hi, cimawk hi. Agenmah
bangin Yangon pan Sighzangte Nu Khai leh alawmte, Hakha pan Khapu hong pai pawl
sung ah asiampipa un Teipi mah nei, Khutlong, Khelong nei, gingsak zaizai,
Falam pan hong paite pen Numei vive hi, Tedim leh Tonzang pan hong pai pawl leh
Tamu pan hong pai pawl pen Thado Sanggam lamte cihbangin hong tung ngeingai
takpi uhi. Thungetna tawh akisam uh hibek a, Lai peuhmah tawh kisamlo uhi.
Lamdang mahmah uhi. Tuateng hong tun ciang in a vokgawh in Pawi bawl uhi.
X. Dawite kiang ah a teentaan paina: Dawite
gamtatdan Nibyuhaa teng atheihna ding in gamsung, bualgei khawng dawite kiang
ah teentaan vapai ngei hi. Khuataw agunkuang sinna Bual sung ah gunkuanghot in
apaiciangin dawite omdan teng khempeuh thei gige hi. Dawite pen nam tampi pha
in a mangliante pen migi zawdeuh, anaeute, gundawi, ngaldawi cihte pen gilo pha
deuh uhi, cih amit tawh mu in vatheikhia hi. Agimnam uh namsia peuhmah a, Baak
gimnam uhi cih gen hi.
XI. Khuapi kiang ah Teentaanna: Khuapite na
kiho in ah "Mizawngte huhzaw ding ihiam, Mihaute huhzaw ding ihiam"
cih akikupkhop laitak uh vatuak kha hi. A tawpna ah khensatna khat nei uh-a,
"Mihaute pen huh kullo uhi, Mizawngte huh ni" ci-in khensat uhi.
XII. Miikte kiang ah Teentaan kahna: Miik pen
1000 uk om in, 500 uk om a, 100 uk om in, 10 bek a uk zong om hi, cih mukhia
leuleu hi. Amau ki-ukna ciat ah ki thumang in kizahtak mahmah uhi. Patau khat
om in a kikoh uhciang in aphualpi ah manlang tak in kikhawm in ki taangko thei
uhi. A lungkimlohna uh a omciangin Sandahpiah thei uhi.
XIII: Kawlgitte kiang ah Teentaan paina:
Kawlgiitte pen Nitaak agiahding ciangun mun khat ah Sa ngeingai uh-a, ei muhna pan ahaam
mawk in ihngaihsut hang amaute pen a ki hoho na hi mawk uhi. "Lawmte, tuni
na tuahpha uhiam, koi lam ah pai na hi uhiam? kici ngeingai uhi. Ko paina ah
Antam mahmah in ah Zingciang ko paina lam ah pai ni ci-in kizawn uhi.
XIV. Tadenthauh Thukan in apaina: Thusuak
angahna bang un Kaptel khua ah vapai a, khua nai atunciang un a thungahna bang
in gamta uhi. Sun Nisat laitak, Sawlbawk khiat in Lampi laizang ah Bu in akicih
bang in gamta a, Kaptel khua sung pan mi 3 hong pai a, amau kihona pan Kaptel
khua sung thupiangte theipah uhi. Kha Thu tawh kisai thusim hi.
Kileh vingveng in Tuibel lei atunciang un huihpi nunggawp in
mut in a Lei pen sem auau, aveigawp sung in Vungh khan Thang leh alawmte
leikhohloh zah dong in hong kipahtawi hi, cih thu gen a, Lui gal atunciang un
alawmte kiang ah athuhilhna khat in American te in Khapi tung tun na ding in
Rocket bawl in KHAPI tung tung uhi. E'n zong Khapi tung sang in a gamla zaw
thamtham paina ding in Rocket nei hihang, tua pen I TOPA JSEUH hi, Jesuh tung
tuang in Vantung Gam tung ding hi hang ci-in alawmte kiang ah gen hi.
Alawmte in hi peuhmah ei maw, Pa Thang ci-in anasepte uh
gengen lai uhi.
XV. Khen Za Sian Teentaan piakna: Tedim pai in
Sia Hau Lian Kham te Inn tung uh-a, Teentaan kah ding ci-in a eekbuk sung vuah
Nai khat sung kalhcip hi. Tua hun akipan Thumanna tawh a teentaankahna ong
ahihman in kikheelna lianpi neipah in Kha Thupha zong ngah hi. "U Khan
Sang ong Teentaan piak pen Hamsa lei" acihsam hang, tua pan Pasian in
thupha pia in Sangpi tak ah Laamto hi. Asawtlo in India ah Lai Siangtho kah
ding in vapaito in Mangpau ong siamgawp in muan leh suan khat hong suak hi.
XVI. Pa Vungh Khan Thang sih ma in a tapa Mang lamdang:
1993 December 5 in a Tapa Thang
Lam Pau in Sawbuayishin Pa Lian Khan Cin Lo ah Saziannga in a omlaitak, Zan
khat mang lamdang khat man hi. Amangin: Na Pa Thawng in Ka ngawng hong tan
henla Sigal in hong pai khempeuh Ka Sa semneen in hong pai khempeuh mangngilh
neilo in kidawm takin pia kim hen,cih hi. Tuaciang asa sem in ka Gang Taan
Thang in hawm hawm in atawpkhakna ah Sahawmpa Taan Thang ading om nawnlo hi.
Apa in hong ciah in ci-in sam a,
asawtlo December 12 in Na Pa si hi ci-in a takin asam pai takpi pah hi. Inn
sung lut nailo in Thang Lam Pau in Vision mukik a, Vantung ah Kahlei kidawh to
in tua kahlei tung ah a Pa akahtoh mu ahihman in Ka Pa pen Vantung ah Nopsakna
ngah takpi ding thei in nuam mahmah hi cih Khamuanna genkhia hi.
Lian Khan Cin, Thang Za Cing,
Langh Cin Mang, hihteng pen Zanhah Ni 13 December in Sihgal ding in hong tung
uh a, akisam lah himahmahlo Kawlpi lam pan Kha Mi mah Sun 40 leh Zan 40
Antangpa Sia Lian Thang (Nankateih Khua) zong hong tung a, ama'n Pa Vungh Khan
Thang hong vui sak in Kha La tawh ama lunggulhna om mah bang in kikha hi.
No comments:
Post a Comment